Ik was er al eerder achter gekomen dat ook Duitsers weten hoe je een goede film moet maken, getuige Lola Rennt en Nogo. Dat waren overigens nogal hippe films, maar Good bye, Lenin! is dat zeker niet. Deze film is realistischer van aard.

Het is erg belangrijk dat men zo min mogelijk van het verhaal van deze film kent. Je moet geen kans krijgen om zelf al te moeten nadenken over deze film, de film moet je een beetje overvallen. Je moet een beetje kunnen meedeinen met het verhaal.


Wat ik hooguit wil loslaten is het gegeven dat de film zich afspeelt in Oost-Duitsland, omtrent de val van de muur. Voor vele Oost-Duitsers een bevrijding, maar voor sommigen een afbraak van waar ze ooit werkelijk in geloofden. Of meenden te geloven.

De film volgt die periode 'van binnen uit'. Wij beleven de wereld van de Oost-Duitsers door een gezin te volgen dat de omslag meemaakt. Dat geeft een interessant portret van een wereld waar ik weinig notie van had.

Zelf beschouw ik Good Bye, Lenin! als een poging om het communistische verleden vreedzaam te begraven. Een beetje te vreedzaam vind ik zelf. Maar dat wil zeker niet zeggen dat dit verleden te geromaniseerd wordt weergegeven. De goede verstaander leert dankzij de film weldegelijk uit wat voor een hel de mensen zijn ontsnapt. Het had misschien nog wel wat scherper gekund, maar eigenlijk is de wijze waarop het communistische verleden wordt afgedaan zeer effectief.



Als film liefhebber kan ik deze film alleen maar aanraden, al is het maar vanwege een aantal adembenemende scènes. Dat ik hem niet bijster hoog heb gewaardeerd komt eigenlijk alleen omdat ik de film soms wat te lang vond duren. Dat kan echter komen door de zeer slechte accommodatie van de Rotterdamse bioscoop waar ik deze film mocht aanschouwen.

De film is in Duitsland een ware hit en is tevens ook de Duitse inzending voor de Oscars. Het zou niet onterecht zijn als deze film in de prijzen zou vallen.

Wat mij wel opviel in de Bioscoop was de gemiddelde leeftijd van de bezoekers. Minstens boven de 35, zoniet hoger. Misschien dat dit wat meer over mijn generatie zegt dan over de film.

Het begin van de film laat de donkere kant zien van de DDR. Protesterende mensen worden buitengewoon ruw behandeld. Maar waarom protesteren mensen? Omdat ze in een politiestaat leven. Paranoia is een levenshouding. Je buurman kan je verraden. Er kleeft een sfeer van grijze grauwe uitzichtloosheid aan het bestaan in de DDR. Geen leuke omgeving om in op te groeien. Er schijnt echter wel een soort nostalgie naar die DDR tijd te heersen in Oost-Duitsland, waarschijnlijk vanwege de economische malaise en bijbehorende problemen.

De moeder van Alexander Kerner, ontwaakt uit een coma van ruim een half jaar. Zij mag vanwege haar zwakke gezondheid niet aan teveel (emotionele) spanningen worden blootgesteld. Nogal vervelend als je jezelf volledig opofferde aan de ideologie van de DDR. Je ontwaakt om er achter te komen dat alles waar je voor stond weg is. Dat zou een te grote schok zijn.



Zoonlief, Alexander, zorgt er dus voor dat zijn moeder toch in de wereld van de DDR kan blijven voortleven. In het begin blijft het bij het verwisselen van etiketten van producten zoals augurken en koffie. Maar naarmate de tijd vordert blijkt dat niet genoeg. Het wordt een ware obsessie. Grappig maar ook eigenlijk heel tragisch.

Uiteindelijk maakt hij zelfs nep-nieuws om hetgeen hij niet meer buiten de wereld van zijn moeder kan houden te verklaren. Zo schept hij het hilarische beeld dat mensen uit het westen naar het oosten vluchten om die vreselijke kapitalistische maatschappij te ontvluchten.

Dat beeld, die nieuwslezer en die totaal omgekeerde wereld die wordt neergezet maakt op een heel vriendelijke maar uiterst effectieve wijze een einde aan de droom van de DDR door deze in het extreme door te trekken. Het maakt van de DDR een potsierlijke en ongevaarlijke karikatuur. En dat is wat deze film tot een effectief document maakt om het verleden af te sluiten.


Het is een wat melancholieke afrekening met een niet al te fleurige periode in de geschiedenis zonder zwart/wit stellingen, zonder een hard moreel oordeel. Maar iedereen beseft dat een grote groep mensen eindelijk weer enige hoop op een toekomst heeft.

Helaas werd het idee van de schijnwereld die voor de moeder wordt opgebouwd iets teveel uitgemolken wat mij betreft, maar als je dan die werkelijk prachtige scène denkt waarbij een helikopter dat beeld van Lenin transporteert terwijl moeder in verbazing toekijkt, dan kan men daar niet al te zwaar aan tillen.

Een opmerkelijke film die een mens tevreden kan stellen.