Jaren geleden raakte ik verslaafd aan een serie: Pleidooi. Pleidooi is geen soap, al had het daar wel trekjes van, maar noem Pleidooi alleen een soap als je levensmoe bent. U bent gewaarschuwd. Cloaca is van de zelfde schrijfster afkomstig: Maria Goos, die ook nog de serie Oud Geld heeft geschreven welke ik, waarschijnlijk tot mijn spijt, nog niet heb gezien.

Cloaca is oorspronkelijk geschreven en opgevoerd als toneelstuk, met de zelfde acteurs, als ik mij goed heb laten informeren. Ik heb mij tot de film beperkt en zal dus geen vergelijking kunnen maken met het toneelstuk.


Het verhaal gaat over vier vrienden van in de veertig, die elkaar uit hun studententijd kennen. Door hun eigen problemen verzwolgen komen zij weer bij elkaar. De een zit nog dieper in de shit dan de ander.

Het is meestal zo dat de eerste 10 minuten cruciaal zijn voor een film. Binnen die tien minuten moet je je dermate in de film verloren hebben dat de omgeving niet meer tot je doordringt. Bij deze film lukte dat al na tien seconden. Dat klinkt heel positief, maar té positief wil ik nimmer zijn, dat zou alleen maar te hoog gespannen verwachtingen kunnen opleveren.

Wat is deze film toch een intense opluchting, een intense verademing vergeleken met een film als Phileine zegt sorry. Doet Phileine meer aan films van Dick Maas denken (Flodder), doet Cloaca meer denken aan films als Nynke, Karakter, kortom, Nederlandse films die herinnerd mogen worden. Maar dat was wel weer genoeg dédain.


De stemmige muziek en de aangrijpende scènes maken van Cloaca een tragisch relaas dat de depresieveling beter kan mijden. Qua tendens vertoont de film overeenkomst met Requiem for a Dream. Cloaca biedt echter nog wel wat compensatie in de vorm van wat luchtige dialogen.

We kunnnen echter met een gerust hart stellen dat deze film er om smeekt door u bekeken te worden. Wees galant en geef aan deze smeekbede gehoor.

De film begint met wat inleidende credits tegen een wazige achtergrond. Als deze dan scherp wordt krijgen wij het hoofd van pieter (Pierre bokma) in beeld, die volstrekt letargisch voor zich uit staart. Zijn hoofd in de linker helft van het beeld gevangen in een prachtig samenspel van sfeervol kaarslicht en een donkere achtergrond. Dan weet je meteen: cinematografisch komt het goed met deze film.

We zien het gezicht van een man die in feite zijn doodsvonnis aanhoort. Dat blijkt later in feite ook echt zo te zijn. Ondanks dat er even hoop is op een betere toekomst, met de hulp van zijn vrienden.


De vier hoofdpersonen zijn geen florisante figuren, hooguit Tom misschien, hij is nog het minst mislukt qua karakter. Al het leed dat de personages is overkomen is in alle vier de gevallen de eigen schuld. Tom heeft zijn psychische problemen te danken aan een buitengewoon ongezondelevenstijl, met veel drugs. Pieter heeft zijn problemen te danken aan hebzucht in combinatie met naïviteit. Maarten kan niet van de te jonge vrouwen afblijven.

Maar Joep slaat eigenlijk alles. Zo met zichzelf bezig, die ongepaste zelfmedelijden, zo gericht op zichzelf en zijn eigenbelang, waardoor hij alles kapot maakt. Sympathiek is de scène met de hoer uit oost-europa, maar zijn lafheid ten opzichte van zijn vrouw en ook zijn vriend maken van hem een monster.


Alle personages hebben in feite alleen oog voor de eigen problemen en hebben geen oog meer voor de ander. In zichzelf gekeerd verliezen ze elkaar door de focus op de eigen ellende. Het beste wordt dat nog geillustreerd door Joep, die zijn eigen verhaal aan het vertellen is, terwijl de anderen met hele andere zaken bezig zijn.

Wat deze film zo venijnig maakt is de hoop, even lijkt het er op dat er mogelijkheden zijn voor de verschillende personages om er weer boven op te komen, maar alles valt in duigen. Alles vloeit samen in het doucheputje, het riool in.
Het lijkt bijna verdacht veel op het echte leven.

Voor iedereen die Cloaca de film niet in de bios heeft gezien: op 1 mei wordt ie uitgezonden op een van de Nederlandse publieke netten (ik dacht Ned3)