Omdat Dr. Strangelove hoog in de top 250 van IMDB.com stond, had een vriend van mij deze film meegenomen bij de bibliotheek. Ook het feit dat Stanley Kubrick’s naam aan deze film verbonden is speelde natuurlijk mee bij deze keuze. De film komt uit 1964 en we moeten het dus alleen met wat grijstinten doen, maar dat zou op zich niet uit mogen maken.

Het verhaal gaat over een Amerikaanse generaal Jack D. Ripper (!), die doordraait en zijn eigen nucleaire aanval begint. Zeker in die tijd, de tijd van de koude oorlog, geen lichte kost, kunnen wij wel stellen. Daarom is het extra opvallend dat het geen serieuze film is maar notabene een satire. Een buitengewoon geslaagde mag ik wel zeggen. Maar juist de ondertoon is ernstig. De hele koude oorlog wordt op de hak genomen, maar in de satire wordt ook de totale waanzin van oorlog aangetoond, en de drang van wetenschappers om telkens maar weer een grotere bom te maken met nog meer effect. Deze film geeft op een niet betuttelende maar juist ludieke wijze een krachtige antioorlog statement af.



Erg leuk gegeven: in deze film speelt Peter Sellers maarliefst drie! rollen. Ik zal alleen niet verklappen welke drie typetjes hij in de film speelt, het is juist leuk om zelf uit te zoeken welke het zijn.

Deze film is absoluut ontzettend sterk, met een zeer goede cast voor de typetjes, de absurde dialogen en prima acteerwerk. Een van de acteurs voelde zich zelfs schuldig over het feit dat hij betaald had gekregen voor zijn rol in de film, omdat hij zich zo ontzettend vermaakt had tijdens de opname. Dat is duidelijk te zien aan de film.

Let trouwens even goed op, tijdens de dialoog tussen de Engelse luchtmacht kapitein en Generaal Ripper, zien wij een paar prachtige shots van die zeer karakteristieke kop van de acteur, met de sigaar in de hand. Voor mij koste het weinig moeite om in die shots Bush Jr. te herkennen. Qua camerawerk zijn ze trouwens ook gewoon mooi.

Tot besluit kan ik alleen maar benadrukken dat je deze film absoluut een keer moet kijken. Al is het alleen maar om te ontdekken hoe actueel een film uit 1964 kan zijn. Een absolute klassieker.

Na een paar leuke beelden van een B-52 die in de lucht wordt getankt, leren wij de Engelse kapitein Mandrake kennen. Een wat slap figuur die zich altijd op een typisch Engelse beleefde manier gedraagt. Let ook op het accent.

Vervolgens komt ook General Jack D. Ripper in beeld. In het begin hebben we nog niet door dat hij compleet gek is geworden. Maar langzamerhand wordt steeds meer duidelijk. Wat ik zo buitengewoon opmerkelijk vind is dat de acteur die Jack D. Ripper speelt zo sprekend op George Dubya Busch lijkt, de oorlogsgek van 2003. Niet in alle scenes, maar juist in die prachtig gefilmde sfeervolle shots van onderaf, waarbij hij sigaarrokend zijn theorie over ‘purity of essence’ uitlegt.



Maar juist in de redenatie van de Generaal kunnen wij ook gelijkenis vinden in de huidige situatie. Bush heeft de wereld verdeeld in Goed en Kwaad met zijn Axis of Evil propaganda. Het is niet zo moeilijk om dat terug te vertalen naar de anti-Russische ideeën van de Generaal. Hier komt de magische quote:

General Jack D. Ripper: Mandrake, do you recall what Clemenceau once said about war?
Group Capt. Lionel Mandrake: No, I don't think I do, sir, no.
General Jack D. Ripper: He said war was too important to be left to the generals. When he said that, 50 years ago, he might have been right. But today, war is too important to be left to politicians. They have neither the time, the training, nor the inclination for strategic thought. I can no longer sit back and allow Communist infiltration, Communist indoctrination, Communist subversion and the international Communist conspiracy to sap and impurify all of our precious bodily fluids.

Geweldig toch? Generaal Ripper gelooft dus in de samenzweringstheorie dat de fluoridering van water een streek van de Russen is om de Amerikanen ziek te maken en er onder te krijgen. Daarom lanceert hij dus een nucleaire aanval op Rusland.

Ook leren wij Generaal Buck Turgidson kennen in de scène waarbij hij op toilet zit en zijn ‘secretaresse’ voor hem het telefoongesprek voert. Een waanzinnige opgeblazen kikker die eigenlijk net zo gek in zijn kop is als Ripper en het allemaal als een groot spel ziet. Turgid betekent trouwens iets als ‘hoogdravend’ of ‘opgeblazen’. Toepasselijk. Prachtig moment als hem de vraag wordt gesteld: “Do they have a chance?” en hij antwoord heel enthousiast: “Oh HELL YES THEY have..a……” en beseft dat dit toch niet zo heel fijn is. En vergeet natuurlijk ook niet de scène waarbij hij achterover dondert, iets wat niet in het script stond, maar wel perfect bij het karakter past.

Dan komt er nog dat telefoongesprek tussen de Amerikaanse en Russische president die luistert naar de naam ‘Kissof’, hoe verzinnen ze het. De Russische ambassadeur waarschuwt de president om voorzichtig te zijn met de woorden: “I think he’s drunk”.

Leuk detail: als het leger bezig is om de luchtmachtbasis te heroveren, zien wij borden met de tekst: Peace is our business. Hoezo ironie. In die zelfde trant is er trouwens nog een onvergetelijke quote van de president: “Gentlemen, you can't fight in here! This is the War Room.”

Maar de klap op de vuurpijl is toch wel het optreden van Dr. Strangelove. Met continue Duitse woordjes en een rechter arm die de hele tijd de Hitlergroet probeert te brengen. En dan zijn theorie over een ‘female-to-male ratio of 10:1’, waar onze Turgidson zich weer prima in kan vinden.

Als ik een lijstje zou opstellen met de top 10 van beste films aller tijden dan zou ik deze film er absoluut in willen opnemen.