Na The Godfather is Goodfellas van Martin Scorsese waarschijnlijk een van de bekendste gangsterfilms. Om mijn geheugen enigszins op te frissen, het was al weer zo’n vijf jaar geleden dat ik deze film had gezien, toch maar weer eens gaan kijken.

Het verhaal wordt verteld vanuit de ogen van Henry Hill, half Italiaans, met maar één grote wens:

Henry Hill: As far back as I can remember, I always wanted to be a gangster.

En daarmee is de toon gezet. Door middel van een voiceover introduceert hij ons in de wereld van de Amerikaanse maffia in de jaren zestig. We volgen hem gedurende ongeveer drie decennia, waarin we zijn carrière binnen de maffia volgen.



Oppervlakkig gezien is het ook niet meer dan dat: een opeenstapeling van gebeurtenissen en acties om zo de levensloop te laten zien. Maar gelukkig valt er veel meer te ontdekken in deze film.

Naar mijn inzicht laat het namelijk een heel interessant beeld zien van het leven als maffialid. Natuurlijk geromantiseerd, maar er worden een aantal erg interessante observaties gemaakt. Dat maakt deze film meer dan een soort en-toen-en-toen verhaal met wat humor en passende geweldsscènes. Maar wat die laatste twee punten betreft: dat zit echt wel goed.

De film is een zit van twee en een half uur maar kent een redelijk hoog tempo. Af en toe wordt dit tempo helemaal stil gezet en worden we getrakteerd op een subliem spel van de acteurs, die eigelijk over niets een spanning weten op te bouwen dat je op het puntje van je stoel ziet.

Ook de muziek in deze film verdient een pluim. Het betreft niet van die achtergrond muziek die steeds luider en ondheilspellender wordt om zogenaamd spanning te creëren. Het zijn gewone (leuke) deuntjes die de film een heel duidelijk sfeerbeeld geven.

Als je deze film nog niet gezien hebt dan kan ik je mededelen dat een tochtje richting videotheek zeer waarschijnlijk niet als verloren tijd zal worden beschouwd.

Als eerste kunnen we constateren dat het acteerwerk, de dialogen en het verhaal op het niveau van de gebeurtenissen ontzettend goed vermaak bieden. Met name Joe Pesci als Tommy DeVito, psychopathische maniak, maakt dat deze film een aantal zeer sterke scènes.

Maar wat mij met name aan de film bevalt is de laag er boven, het beeld dat wordt geschetst van de wereld van de maffia. Hoe het is om in die wereld te leven. In zijn commentaar prijst Henry het leven als gangster de hemel in, maar ondertussen wordt duidelijk dat dit leven eigelijk helemaal niet zo mooi is. Ja, dat is een understatement.

Het mooiste voorbeeld is de scène over de vrouwen. Al dat geld, maar al die vrouwen hebben iets tragisch, iets triests en onverschilligs. Henry laat ons ook zien dat deze mensen altijd en alleen maar met elkaar optrekken, nooit geen bemoeienis met outsiders, andere mensen, alleen de eigen kring. Wat een verstikkende omgeving. Rijk maar ontevreden.

De drang naar geld en de eeuwige paranoia wordt heel goed neergezet door het karakter van De Niro: Jimmy Conway. Na de grootste diefstal van een luchthaven ooit, waar hij achter zat, zien wij dat hij stuk voor stuk al zijn maten omlegt die van de overval weten. Maar niet alleen uit angst voor ontdekking, ook uit pure hebzucht. Dit zien we bij de verwikkelingen met de man met het haarstukje.

Bovendien zien we dat die omgeving je ook meteen laat vallen als je in slechtere tijden terecht komt. Denk aan de scène dat Paul Cicero Henry ‘zijn handen van hem aftrekt’ en hem een ‘fooi’ geeft van drieduizend dollar.

Op IMDB.com beweren sommige mensen dat deze film geweld verheerlijkt en het leven van een gangster romantiseert. Maar daar ben ik het dus om bovengenoemde redenen helemaal niet mee eens. Het laat juist het tegendeel zien. Eigenlijk is de moraal van de film dat het leventje van Jan Modaal niet eens zoveel slechter is als dat van de paranoïde gangster.



De film heeft juist een hele heldere en duidelijke boodschap: in die wereld ben je minstens net zo gebonden en heb je net zoveel problemen als een doorsnee leven zonder misdaad. Je hebt meer geld, maar je zou willen dat je daarmee een paar ogen voor in je achterhoofd kon kopen.

Als laatste wil ik Joe Pesci nogmaals even de hemel in prijzen vanwege het voortreffelijk neerzetten van zijn DeVito karakter. De manier waarop hij het driftkikkertje neerzet, de psychopathische moordmaniak is echt adembenemend (hilarisch en tragisch tegelijk). Ook zijn afsluitende scène waar hij wordt “beëdigd” en opgenomen in de familie(…), is gedenkwaardig.

Daarom herhaal ik het nog maar een keer: een topfilm.