Omdat ik Léon laatst in de videotheek zag staan en ik mij meen te herinneren dat deze film wel mijn waardering kon dragen besloot ik hem nog eens te kijken. Het bleek overigens dat er twee versies zijn: de korte en lange versie. Ik heb de ‘onversneden’ versie gekeken. Deze film laat zich het beste omschrijven als een actiedrama.

Een kort overzicht van het plot: Matilda’s vader fraudeert met drugs waardoor hij en de rest van het gezin wordt vermoord door drugsverslaafde agent: Stansfield (Gary Oldman). Matilda (Natalie Portman) weet aan de moordenaars te ontkomen door te doen alsof ze bij haar buurman hoort. Haar buurman is Léon, een Italiaanse huurmoordenaar.


Er ontstaat een merkwaardige relatie tussen de twaalfjarig Matilda en de veel oudere Léon, waarbij er een verwijzing gemaakt kan worden naar Lolita, alhoewel de verhoudingen wel anders liggen.

Als eerste sta ik perplex van de virtuositeit van de toen nog dertienjarige actrice Natalie Portman. Tegenwoordig kennen wij haar voornamelijk van de StarWars films, maar dit was haar aller eerste film en ze laat hier zien dat zelfs een dertienjarige een prima prestatie weet neer te zetten. Nu heb ik het niet zo op kinderen en zeker niet in films, maar Portman weet haar karakter zo neer te zetten dat je toch sympathie voelt.

Jean Reno zet het gecompliceerde karakter van de huurmoordenaar Léon echt heel sterk neer. In de voorgaande alinea’s heb ik een stukje van het plot uit de doeken gedaan en als je dan denkt: een huurmoordenaar die een twaalfjarig meisje redt: daar is niets geloofwaardigs aan, dan kan moet ik je op het eerste gezicht gelijk geven. Maar de film is zodanig van opzet dat het tóch klopt. Mede omdat het Léon karakter niet zo’n heel zwart-wit moordenaarstype is.

Last but not least moet ook Gary Oldman worden geprezen om zijn rol als corrupte, moorddadige, gestoorde en drugsgebruikende en -dealende agent. Hij weet de film aan de ene kant een extra duister sfeertje te geven, maar op een zeer luchtige manier die er voor zorgt dat de film zichzelf ook weer niet té serieus gaat nemen. Hij zorgt voor de juiste balans in de film.

De film is natuurlijk niet perfect, er zitten wat tenenkrommende scènes in waar wat incidenteel matig acteerwerk voor wat humor in de film had moeten zorgen, maar zelfs die betreurenswaardige scènes weten deze film niet onderuit te krijgen. Het drama wordt namelijk voorzien van een uitzonderlijk goed stukje actiegeweld, zeer goede cameravoering en prima muziek dat ik deze film in zijn geheel overziend met enig enthousiasme aanraad.

Al in de beginscène wordt de toon al meteen goed gezet door heel goed gekozen shots van Léon. We zien namelijk helemaal niets van hem, daar zittend aan het tafeltje met zijn glas melk. Alleen een shot van een bril, mond, hand. Hij krijgt een opdracht, maar we weten nog niet wie hij is. Pas na een strakke scène waarbij hij een drugsbaron ‘bang maakt’ zien wij voor het eerst zijn gezicht vanuit het donker opdoemen.

Het beeld is meteen gezet: een professionele meedogenloze moordenaar. In de volgende scènes zien wij eigenlijk gewoon een normale man, een paar pakken melk kopen en naar zijn appartement toe wandelen. Hij ontmoet onderweg Matilda, die wij in een paar voorafgaande scènes hebben leren kennen. Hij blijkt zowaar enig sympathie te tonen voor haar. Is dat absurd? Iemand die moord als broodwinning heeft en toch empathie toont? Ik vind van niet, mijn slechste argument: Hitler was ook gek op kinderen. Dat je mensen vermoord voor geld maakt je niet per definitie tot een emotieloos en gevoelloos persoon.


De air van Matilda vond ik meteen al goed. Van die trashy kleding, met die halsband om haar nek. Twaalf en al aan de sigaretten. Geslagen door haar zus en vader. Jong volwassen. De vraag aan Leon:

Mathilda: Is life always this hard, or is it just when you're a kid?
Léon: Always like this.

Dit soort zinnetjes hebben altijd mijn sympathie. Vervolgens komt het hele drugsverhaal aanbod, waarna Stansfield op echt geweldige wijze in beeld komt. Luisterend met zijn walkman probeert de ‘stoere’ man Stansfields aandacht te krijgen. Van achteren gefilmd met de dopjes in zijn oren is in één klap zijn karakter eigenlijk al bepaald. Oldman geeft het karakter echter ook nog een heerlijke vileine invulling.

Een zeer mooie scène is het moment als Matilda in paniek voor Léons deur staat en huilend smeekt om binnen te worden gelaten. Ondertussen zien wij Léon ontzettend twijfelen of hij haar wel binnen moet laten: hij neemt een risico. Wil hij wel met zo’n kind opgescheept zitten?

Als zij eenmaal binnen is, mag blijven en in haar bed slaapt zien wij een beklemmend shot waarbij hij plots zijn pistool grijpt en op het punt staat om haar alsnog op humane wijze om te brengen, maar dat uiteindelijk toch niet doet.

Later krijgen wij ook de heel sterke scène waarbij Matilda rusische roulette uitvoert met een 1 op 2 kans. Sterk dialoogje en het houdt je scherp.

Ik ben trouwens ook niet weg van die scènes waarbij Stansfield een drugcapsule uit zijn houder neemt en hem tussen zijn tanden stukbijt. Lekker twisted. Hij levert ook nog zo’n fijn vilein dialoogje af, samen met Matilda, bij de scène in het toilet van het politiegebouw.

Stansfield: What filthy piece of shit did I do now?
Mathilda: You killed my brother.
Stansfield: I'm sorry. And you want to join him?
Mathilda: No.
Stansfield: It's always the same thing. It's when you start to become really afraid of death that you learn to appreciate life. Do you like life, sweetheart?
Mathilda: Yes.
Stansfield: That's good, because I take no pleasure in taking life if it's from a person who doesn't care about it.

Maar die band die onstaat tussen Matilda en Léon geeft de film net dat juiste laagje. Léon is eenzaam en heeft niets om voor te leven. Matilda zit eigenlijk in de zelfde positie. Door Matilda weet Léon het leven weer te waarderen, Matilda geeft hem een doel. Matilda dwingt hem om in een gewoon bed te slapen, als metafoor om weer van het leven te kunnen genieten. Léon geeft Matilda op zijn beurt aandacht en bescherming. Op een bepaalde manier houdt hij van Matilda zoals een vader.

Natuurlijk kan ik ook de naar mijn smaak goede actiescène op het einde niet vergeten, als Léon wordt uitgerookt door Stansfield. Strak, mooie beelden en spannend. Inclusief een soort Dr. Hannibal Lecter ontsnapping.

Nog een prachtig stukje camerawerk als wij Léon zijn vrijheid tegemoet zien lopen en hij vlak voor dat hij vanuit het donker het licht kan binnentreden door Stansfield wordt neergeschoten. Het ‘cadeautje’ van Matilda dat Léon aan Standsfield is een mooie afsluiter.

De afsluiting van de film is lief, met de absurde dialoog met de docente en de laatste scéne waarbij ze Léon’s plant eindelijk in de grond zet om wortel te laten schieten.

De film heeft weliswaar wat minpuntjes, sommige mensen vinden deze film echt helemaal niets, maar met een beetje inlevingsvermogen kan deze film je tevreden achterlaten.