RTL 5 zond de film 'The Killing Fields' uit en aangezien deze film mij ooit eens heeft gepasseerd omdat deze in de top 250 van imdb.com staat, moest deze film nog maar eens herkeken worden. Het is namelijk wel een interessante film, met name als je de vooroordelen jegens Amerika graag bevestigd wil zien.

Sydney Schanberg (Sam Waterston) is journalist voor The New York Times en is werkzaam in Cambodja. Noord-Vietnam gebruikt dit land als uitvalsbasis en Amerika is zich daarom met het land gaan bemoeien. We weten inmiddels hoe het landen vergaat als Amerika met ze bemoeid. Dit is een van de eerdere staaltjes.


Sydney spreekt de taal niet en wordt daarom door de lokale Cambodjaanse journalist Dith Pran (Dr. Haing S Ngor) 'rondgeleid'. Nu hebben wij in het verleden bij de geschiedenislessen goed opgelet en is de krant ons ook niet onthouden dus associëren wij het land Cambodja onmiddellijk aan de Rode Khmer en wat dat laatste clubje zoal heeft uitgespookt. Deze film leert ons dat dit niet niks is, wat de titel ons ook al suggereert.

Voor iemand die verder niet zo bekend is met wat zich daadwerkelijk heeft afgespeeld in Cambodja is deze film een aanrader. De film heft niet de diepgang van een documentaire, maar weet wel precies de essentie te raken.


Maar ook voor de beter geïnformeerden is deze film mijns inziens alsnog de moeite waard. Met name de onbekende acteur Haing S. Ngor weet te overtuigen. Het is daarom jammer om te weten dat hij, woonachtig in Amerika, in 1996 bij een overval op zijn huis is doodgeschoten. Bedenk daarbij dat hijzelf ook een vergelijkbare geschiedenis heeft als het (echt bestaande) personage Dith Pran om de tragedie te completeren.

Deze film doet mijns inziens recht aan de gebeurtenissen in Cambodja en weet redelijk accuraat de vinger op de zere plek te leggen. Een mooie film over een stukje geschiedenis, drie miljoen doden, waar we niet veel meer over horen.

Natuurlijk kan ik er feitelijk niet zeggen hoe het er was, hoe het er geweest moet zijn en of de film daar een goede afspiegeling van heeft kunnen geven. Maar mijn indruk is dat dit behoorlijk geslaagd is, wat wil zeggen dat we dus een paar minder fraaie beelden hebben mogen aanschouwen. Met name het brute en willekeurige geweld en de totale verwarring en paniek. Vanaf het moment dat het groepje journalisten gevangen wordt genomen door de Rode Khmer tot aan het moment dat ze bij de Franse ambassade worden gedumpt is er een van verwarring, angst, waanzin, agressie en willekeur. Voor de grap worden er mensen dood geschoten. Het lijkt er op dat Dith Pran het groepje journalisten heeft weten te redden van de dood. Het is vervolgens wrang om te moeten zien dat hij, na een mislukte truc met een paspoort zelf alsnog moet achterblijven.


In het Cambodja van de Rode Khmer zien wij hoe George Orwell's 1984 daadwerkelijk als staat wordt gerealiseerd. Is het ironisch dat deze film in datzelfde jaar is uitgekomen? Dith Pran weet het juist te verwoorden:

Dith Pran: We must be like the ox, and have no thought, except for the Party. And have no love, but for the Angka. People starve, but we must not grow food. We must honor the comrade children, whose minds are not corrupted by the past.

Docters, professoren, studenten, journalisten, allemaal zijn ze verdacht en behoren ze tot de verderfelijke groep van kapitalisten die anderen uitbuiten. "Ignorance is strength" zullen we maar zeggen. Dith is zelf journalist en spreekt Engels, wat je de kop kan kosten.

Dith Pran: [in his journal while imprisoned] The wind whispers of fear and hate. The war has killed love. And those that confess to the Angka are punished, and no one dare ask where they go. Here, only the silent survive.

Overigens is het 'grappig' dat juist iets kapitalistisch als een auto hem uiteindelijk het leven redt. "Mercedes, number one!". Het is de soldaat die hij een mercedes ster heeft gegeven die hem helpt overleven.

Een van de meest macabere scènes is echter zijn vlucht door het prachtige landschap van Cambodja. Lopende over een smalle aarden weg, langs ondergelopen velden, valt hij midden in een kuil geraamten. Ranzig, heel ranzig, dat je tussen de rottende lijken mag belanden.


De speech van Schanberg gaat nog eenmaal in op de Amerikaanse invloed in het land. Ik suggereerde eerder dat Amerika debet is aan het fiasco Cambodja, net als de film dat doet, maar in hoeverre ze er debet aan zijn, dat weet ik niet. Maar dat Cambodja misschien in de ogen van de Amerikaanse machthebbers als een pion werd gezien, zonder naar de consequenties op menselijk niveau te kijken, is mijns inziens, terugkijkende op recente en minder recente gebeurtenissen, niet geheel onwaarschijnlijk. Als ik het goed begrijp heeft Amerika het Cambodjaanse leger gebruikt als instrument om tegen de Rode Khmer en de Vietcong te vechten, maar toen ze werden verslagen alsnog aan hun lot overlieten.

Een film die je gezien bepaalde beelden niet snel zult vergeten.